Ўа алайкум ассалам.

2,3,4-рәкатларда фатиҳа сүресинен алдын истиъаза (әъуўзу билләҳ...) оқылмайды, бирақ басмала (бисмилләҳ...) оқылады. Зам сүреден алдын екеўи де оқылмайды.

Ўа алайкум ассалам.

Ҳәзирги күнде қарақалпақ тилинде диний китаплар баспадан шығып атыр, соларды алып оқыўыңызды усыныс етемен.

Намаз оқыў Аллаҳ тааланың мөмин-мусылман бенделери ушын парыз еткен әмели. Намаз оқыў ҳәммеге де несип ете бермейди, айырым адамлар өмиринде бир мәрте де басы сәждеге тиймей өтип кетеди. Намаз оқыў Аллаҳ сүйген бенделерге ғана несип етеди, егер Аллаҳ сүйген бенделер қатарында болыўды қәлесеңиз, намаз оқың. Егер қәлемесеңиз, сондай бахыттан айырылып қаласыз. Негизинде бизлердиң намаз оқыўымыз, ораза тутыўымыз, ҳаж қылыўымыз, садақа бериўимиз ҳәм тағы басқа әмеллеримизге Аллаҳ мүтәж емес, ал бул әмеллерге биз бенделер мүтәжбиз. Усыларды қылып өзимиздиң бенделик миннетимизди орынлаймыз, усылар арқалы бенде екенимизди есте сақлаймыз, усылар арқалы Аллаҳға жақын боламыз.

Ўа алайкум ассалам.

Әлбетте, арабша текстинен оқыған мақул, бирақ көпшиликте арабий саўат болмағаны ушын дуўалардың оқылыўын кирил әлипбесинде жазамыз.

Жоқарыдағы дуўа Юнус алайҳиссаламның дуўасы болып, оның оқылыўы төмендегише:

Лә' илә'ҳә иллә' әңтә субҳа'нәкә инни' куңту миназзо'лими'н.

Изинен мына ' белги қойылған ҳәриплер созып оқылады.

Ўа алайкум ассалам.

Көз тийиўи бар. Оннан сақланыў ушын Фатиҳа, ықлас, фалақ, нас сүрелерин оқып жүрсе пайдасы бар.

Ўа алайкум ассалам.

Бундай гәплер өзине жараса себеплерден келип шыққан болыўы керек. Бир адамға қарағанда еки адам көтергенде бесикти түсирип жибериў итималы көбирек болады. Түнде кийимди жайыў мәселеси де сол.

Бундай гәплердиң шәриятқа байланысы жоқ.

ҚАЗА НАМАЗЫ

-Бир адам бир намазды үзир себепли өз ўақтында оқымаса не қылады?

Соң қаза қылып оқыйды.

-Бир адамның бир намазы қаза болып, екинши намазының ўақты кирип қалса, ол адам қайсы намазды оқыйды, яғный әўел қаза болған намазды оқый ма яки ўақты кирген намазды оқый ма? Мәселен, песин намазы қаза болып, еле қазасын оқымай, намазлыгер ўақты кирип қалса, алдын песин намазының қазасын оқый ма яки намазлыгер намазын оқый ма?

Өмиринде намазларын бес мәртеден артық қаза қылмаған адам болса, әўел қаза болған намазын оқып, оннан соң ўақты кирген намазын оқыў парыз болады. Қаза болған намазын оқымастан, ўақты кирген намазды оқыўы дурыс емес. Бирақ, өмири даўамында бес намаздан артық қаза қылған адамнан бул тәртип сақыт болады. Яғный, оған тәртип парыз емес, ол тәртип ийеси емес. Демек, ол адам қәлесе, алдын қаза болған намазын оқыйды.

-Тәртип сақыт болмаған адам қаза намазды есинен шығарып, ўақты кирген намазды оқыса, намазы тамам болмастан қаза болған намазы есине түссе, оқып турған намазы бузыла ма?

Бузылады.

-Ўақты кирген намазды оқып тамам қылғаннан кейин қаза қылған намазы есине түссе, оқылған намазы дурыс бола ма?

Дурыс болады, басынан баслап оқыў лазым емес.

-Қаза болған намазға кирисетуғын болса, кейинги намаздың ўақты шығып кетиўи қәўипи болса, әўел қайсы намазды оқыйды?

Әўел ўақты кирген намазды оқыйды, қаза намазды оннан кейин оқыйды.

-Үзирсиз бир намазды өз ўақтында оқымастан қаза қылып, қалдырыў дурыс бола ма?

Дурыс болмайды, әлбетте, ондай қылыў үлкен гүналардан есапланады.

-Бир күнниң бес ўақыт намазы қаза болса, әўел қайсысын қаза қылады?

Таң намазынан баслап қуптан намазына шекем өз тәртибинде қаза қылады.

-Қаза болған намаздың тек парызын оқый ма ямаса сүннетин де оқый ма?

Тек парызын оқыйды, сүннетин оқымайды, бирақ таң намазы қаза болған болса, песин намазының ўақты кирместен бурын қазасын оқыса, ол ўақытта таң намазының сүннетин де қосып қаза қылады.

-Ўитр намазы ўақтында оқылмаса, қаза қылына ма?

Қаза қылынады.

-Жума ҳәм ҳайыт намазлары ше?

Қаза қылынбайды. Жуманы оқымай қалған адам, орнына песин намазын оқыйды. Бирақ, ҳайыт намазын қаза да қылмайды орнына оқылатуғын намаз да жоқ.

-Таң намазы, шам намазы, қуптан намазы қаза қылынғанда әўелги еки рәкәәтлер даўыс шығарып оқыла ма ямаса ишинен оқыла ма?

Усы намазлар жәмәәт пенен қаза қылынса, даўыс шығарып оқыў имамға ўәжиб болады. Жалғыз қаза қылыўшыға ишинен оқыўы ўәжиб есапланады.

Ўа алайкум ассалам. Ҳаял-қызлардың жәмәәт намазына шығыўы шәрият ҳүкими тәрепинен қарайтуғын болсақ, ибадаты исламия китабында бул ҳаққында былай делинген: "Жас ҳаяллардың ҳәр қайсысы намаз ушын жәмәәтке шығыўы мәкириў. Бирақ, қартайған ҳаяллардың тек песин ҳәм намазлыгер намазына жәмәәтке шығыўы мәкириў болады. Оннан басқа намазларға қартайған ҳаяллардың шығыўы мәкириў емес".

Ҳаял-қызлар жума намаздың орнына үйинде песин намазды оқығаны саўаплырақ болады.

Ўа алайкум ассалам.

Қанша тезирек оқысаңыз, сонша жақсы.

Ўа алайкум ассалам.

Дәрўишана мәресими ҳаққында диний китапларымызда жазылмаған.

Бул садақа көринисинде болатуғын бир жыйын. Ески дәўирлерде халық ишинде жүрген, жасаған дәрўишлер, жарлылар, жетим-жесирлер ҳәм басқа жоқсыллар ушын халық жыйналып садақа етип беретуғын болған. Ҳәзирде де айырым жерлерде қылынып турады, бирақ алдыңғы дәўирдеги жол жорықта емес. Себеби ҳәзирде алдыңғы дәўирлердегидей нанға зар адамлар жоқтың қатарында.

Бул исти қылмақшы болғанлар жетим-жесирлерге жәрдем бергени мақул.

Ўа алайкум ассалам.

Намаз он еки жастан оқыў керек деп айтылмаған, ал балағатқа жеткеннен баслап оқыў кереклиги айтылған. Балағат жасы ҳәр кимде ҳәр түрли болады.

Үш ўақытта, Қуяш шығып атырғанда, Қуяш тикке келгенде ҳәм батып атырғанда оқылмайды, басқа ўақытларда оқыса болады.